Tạp chí Dược liệu, tập 30, số 1/2025 (Trang 37 - 43)
TÁC DỤNG CẢI THIỆN SUY GIẢM TRÍ NHỚ CỦA CAO CHIẾT LÁ CHÈ ĐẮNG LIÊN QUAN ĐẾN SỰ PHỤC HỒI BIỂU HIỆN CỦA GEN PIK3R2 TRÊN MÔ HÌNH CHUỘT BỊ THOÁI HÓA THẦN KINH GÂY BỞI TRIMETHYLTIN
Phạm Thị Nguyệt Hằng1,*, Lều Khánh Duy1, Nguyễn Văn Hiệp1, Phạm Linh Chi1, Lê Thị Xoan1, Nguyễn Thị Phượng1, Nguyễn Trần Mai Phương2, Lê Minh Khôi2
1Viện Dược liệu; 2Trường Đại học Dược Hà Nội
*Email: nguyethangpt@nimm.org.vn
(Nhận bài ngày 18 tháng 11 năm 2024)
Tóm tắt
Thoái hóa thần kinh là sự mất dần cấu trúc hoặc chức năng của các tế bào thần kinh, cuối cùng có thể dẫn đến chết tế bào, đặc biệt trong các bệnh rối loạn tâm thần như Alzheimer, Parkinson, Huntington… Nghiên cứu này được thực hiện để đánh giá và tìm hiểu cơ chế tác dụng liên quan đến cải thiện suy giảm trí nhớ của cao chiết lá chè đắng (Ilex kudingcha C.J. Tseng - IKE) trên mô hình chuột gây thoái hóa tế bào thần kinh bằng trimethyltin (TMT). Chuột nhắt trắng đực, chủng Swiss albino được uống IKE (liều 270 và 540 mg/kg) hoặc nước cất liên tục trong 7 ngày, sau đó được tiêm một liều TMT 2,6 mg/kg và tiếp tục uống trong suốt quá trình thử nghiệm. Từ ngày thứ 28 sau khi điều trị, chuột sẽ được tiến hành làm các thử nghiệm hành vi để đánh giá tác dụng cải thiện suy giảm trí nhớ trên chuột. Sau khi kết thúc các thử nghiệm hành vi, chuột sẽ được tách hồi hải mã để tiến hành đánh giá thay đổi biểu hiện các gen PIK3R2, IRS1 và tyrosin hydroxylase (TH) bằng phản ứng Realtime - PCR. Kết quả cho thấy, IKE (liều 270 và 540 mg/kg) có tác dụng cải thiện suy giảm trí nhớ tạm thời và khả năng ghi nhớ - học tập của chuột được đánh giá bằng thử nghiệm nhận diện đồ vật và thử nghiệm lẩn tránh thụ động. Kết quả đánh giá thay đổi biểu hiện gen cho thấy IKE có tác dụng phục hồi sự giảm biểu hiện của gen PIK3R2 nhưng không làm thay đổi biểu hiện gen IRS1 và gen mã hóa cho enzym TH. Những kết quả này cho thấy lá chè đắng có tác dụng cải thiện suy giảm trí nhớ trên chuột TMT có thể liên quan đến sự phục hồi biểu hiện của gen PIK3R2, đây là gen giúp tế bào thần kinh được bảo vệ bởi các tác nhân gây tổn thương như TMT.
Từ khoá: Lá chè đắng, Trimethyltin, Thử nghiệm nhận diện đồ vật, Thử nghiệm mê lộ chữ Y cải tiến, Thử nghiệm lẩn tránh thụ động, PIK3R2, IRS1, Tyrosin hydroxylase.
Summary
Effect of Ilex kudingcha C.J. Tseng Extract on Improving Memory Deficits Associated with the Restoration of PIK3R2 Gene Expression in Mice Model of Trimethyltin-Induced Neurodegeneration
Neurodegeneration is the progressive loss of structure or function of neuronal cells and ultimately loss of neurons by death, particularly in neuropsychiatric disorders such as Alzheimer’s, Parkinson’s, and Huntington’s diseases...This study was conducted to evaluate the improvement of cognitive deficit and related mechanism of the leaf extract of Ilex kudingcha C.J.Tseng (IKE) on a mice model of trimethyltin (TMT)-induced neurodegeneration. Male Swiss albino mice were orally administered IKE (at doses of 270 and 540 mg/kg) or distilled water continuously for 7 days, followed by a single injection of TMT (2.6 mg/kg; i.p). The IKE administration was continued throughout the experimental period. From the 28th day after treatment, behavioral tests were performed to assess memory improvement effects in TMT mice. After completing the behavioral tests, hippocampal tissues were dissected for analysis of changes in the expression of the PIK3R2, IRS1, and TH genes using Real-time PCR. The results showed that IKE (270 and 540 mg/kg) improved memory deficits and enhanced fear-based learning and memory in TMT mice using novel object recognition and passive avoidance tests. Gene expression analysis revealed that IKE restored the downregulation of PIK3R2 but did not alter the expression of IRS1 and tyrosine hydroxylase (TH) genes. These findings suggest IKE improves memory deficit in TMT-induced neurodegenerative mice, partly via the restoration of PIK3R2, which is critical for neuronal protection against damage caused by TMT.
Keywords: Ilex kudingcha extract, trimethyltin, Object Recognition Test, Modified Y-maze test, Passive avoidance test, PIK3P2, IRS1, Tyrosine hydroxylase.
(Nguồn tin: )