Tạp chí Dược liệu, tập 30, số 1/2025 (Trang 48 - 54)
TÁC DỤNG KHÁNG VIÊM VÀ KÍCH THÍCH MIỄN DỊCH
CỦA CAO CHIẾT VÀ TINH DẦU TỪ QUẢ CÂY NHÀU
Võ Thị Bạch Tuyết, Trần Thị Được, Nguyễn Thị Thu Hương*
Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng
*Email: huongsam@hotmail.com
(Nhận bài ngày 25 tháng 11 năm 2024)
Tóm tắt
Tác dụng kháng viêm và kích thích miễn dịch của cao toàn phần và tinh dầu ly trích từ quả cây nhàu (Morinda citrifolia L.) được đánh giá trên thực nghiệm gây phù chân chuột bằng carrageenan và thực nghiệm gây suy giảm miễn dịch bằng cyclophosphamid. Celecoxib (thuốc ức chế chọn lọc cyclooxygenase-2) và zymosan (tác nhân kích thích sự thực bào) được chọn là thuốc đối chiếu tương ứng. Kết quả về phân tích thành phần hóa học của tinh dầu quả nhàu bằng GC-MS ghi nhận có 31 hợp chất, tiêu biểu là acid octanoic, ethyl ester (53,03%); acid octanoic (18,26%); acid hexanoic (14,59%) và acid octanoic, methyl ester (5,22%). Mức độ giảm viêm chân chuột của lô uống tinh dầu quả nhàu (0,15 mL/kg, trong 5 ngày) đạt 37,62% sau 3 giờ tiêm carrageenan và đạt 41,91% sau 24 giờ tiêm carrageenan, tương tự celecoxib liều 25 mg/kg. Cao quả nhàu (1g/kg) thể hiện tác dụng kháng viêm yếu hơn tinh dầu quả nhàu với mức độ giảm viêm lần lượt là 33,88% và 24,08% ở các thời điểm khảo sát. Trên chuột bị gây suy giảm miễn dịch bởi cyclophosphamid, cao quả nhàu (1 g/kg, trong 5 ngày) và tinh dầu quả nhàu (0,15 mL/kg, trong 5 ngày) làm tăng khả năng thực bào. Tinh dầu quả nhàu làm tăng khả năng thực bào tốt hơn zymosan (10 mg/kg, p=0,024). Ngoài ra, cao quả nhàu và tinh dầu nhàu còn làm tăng số lượng bạch cầu tổng, làm tăng % bạch cầu lympho và làm giảm % bạch cầu mono. Tóm lại, đây là công bố đầu tiên về tác dụng kháng viêm và kích thích miễn dịch của tinh dầu quả nhàu trên thực nghiệm in vivo, gợi ý cho các nghiên cứu tiếp về cơ chế và sản phẩm theo hướng ứng dụng hỗ trợ điều trị các bệnh lý viêm nhiễm.
Từ khóa: Carrageenan, Cyclophosphamid, Tinh dầu quả nhàu (Morinda citrifolia L.), Tác dụng kháng viêm, Tác dụng kích thích miễn dịch.
Summary
Anti-Inflammatory and Immunostimulating Effects of Crude Extract and Essential Oil from Morinda citrifolia Fruit (Noni)
The anti-inflammatory and immunostimulating effects of crude extract and essential oil extracted from Morinda citrifolia L. fruit (Noni) were investigated by using a carrageenan-induced mouse paw edema test and cyclophosphamide-induced immunosuppressive model in mice. Celecoxib (a selective cyclooxygenase-2 inhibitor) and zymosan (a phagocytic enhancer) were served as reference groups, respectively. The results of gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS) analysis identified 31 components in Noni essential oil in which octanoic acid ethyl ester (53.03%); octanoic acid (18.26%); hexanoic acid (14.59%), and octanoic acid methyl ester (5.22%) were main components. The Noni essential oil at an oral dose of 0.15 mL/kg (repeated doses for 5 days) attenuated mouse paw inflammation reached 37.62% after 3h of carrageenan injection and 41.91% after 24h of carrageenan injection as the same as celecoxib (25 mg/kg). The Noni crude extract (1 g/kg) exerted weaker anti-inflammatory effect than essential oil with 33.88% and 24.08% reduction of mouse paw inflammation, respectively. The Noni crude extract (1 g/kg) and essential oil (0.15 mL/kg) also enhanced phagocytic activity in cyclophosphamide-treated mice which the effect of essential oil was more potent than zymosan (10 mg/kg). Moreover, the Noni crude extract and essential oil increased total white blood cells, and the percentage of lymphocytes, and decreased the percentage of monocytes. In conclusion, this is the first report on the anti-inflammatory and immunostimulating effects of Noni essential oil, suggesting further studies on the mechanism and application of Noni essential oil in the treatment of inflammatory diseases.
Keywords: Anti-inflammatory effect, Carrageenan, Cyclophosphamide, Noni essential oil, Stimulating effect.
(Nguồn tin: )