Chiều ngày 26/08/2024, Viện Dược liệu tổ chức đánh giá luận án tiến sĩ cấp Viện cho nghiên cứu sinh Đoàn Xuân Đinh, chuyên ngành Dược liệu, Dược học cổ truyền (mã số: 9720206) với tên đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm thực vật, thành phần hóa học và một số tác dụng sinh học của cây Thuỷ bồn thảo (Sedum sarmentosum Bunge), Crassulaceae "; Tập thể hướng dẫn gồm: PGS. TS. Nguyễn Thượng Dong và PGS.TS. Phạm Thị Nguyệt Hằng.

Thành phần tham dự buổi bảo vệ gồm: Hội đồng đánh giá, PGS. TS. Đỗ Thị Hà – Phó Viện trưởng Viện Dược liệu, đại diện phòng Khoa học và Đào tạo – Viện Dược liệu, tập thể hướng dẫn Nghiên cứu sinh, Viện Y học cổ truyền Quân đội - cơ quan công tác của NCS, cán bộ nghiên cứu khoa học của Viện Dược liệu cùng các NCS Viện Dược liệu, gia đình, bạn bè quan tâm tới dự.  

Tại buổi bảo vệ, NCS Đoàn Xuân Đinh đã trình bày tóm tắt những kết quả đạt được của luận án, cụ thể: - Về thực vật học: Luận án là tài liệu đầu tiên tại Việt Nam mô tả chi tiết đặc điểm vi phẫu thân, đặc điểm bột dược liệu của loài Thuỷ bồn thảo - Sedum sarmentosum Bunge, họ Thuốc bỏng Crassulaceae”. - Về hóa học: Từ phần trên mặt đất nghiên cứu sinh đã phân lập được 18 hợp chất tinh khiết, bao gồm 1 megastigman (SSH2 - Sarmentol A), 5 megastigman glycosid (SSH3 - Myrsinionosid A, SSH4 - Simplicifloranosid, SSH7 - Sedumosid I, SSH9 - Sedumosid C và SSH24 - Sedumosid K), 1 flavon (SSH1 - Luteolin), 5 flavon glycosid (SSH8 - Isorhamnetin-3,7-O-di-β-D-glucosid, SSH10 - 2-phenylethyl-D-rutinosid, SSH12 - 3ʹ-Methoxy-3,5,4ʹ-trihydroxyflavon-7-neohesperidosid, SSH13 - Quercetin-3-O-β-D-glucopyranose và SSH17 - 3ʹ-methoxyluteolin-7-O-β-D-glucopyranosid), 1 lignan glycosid (SSH25 - Lariciresinol-9-O-β-D-glucopyranosid), 2 alcohol (SSH22 - Tyrosol và SSH29 - 3,4-dimethoxybenzyl alcohol) và 3 acid phenolic (SSH19 - Acid Ferulic, SSH20 - Acid p-Hydroxybenzoic và SSH21 - Acid trans-p-coumaric), trong đó có 1 chất mới là SSH24, đặt tên là Sedumosid K.  - Về độc tính cấp và hoạt tính sinh học: - Kết quả nghiên cứu công bố Thuỷ bồn thảo không có độc tính cấp và độc tính bán trường diễn ở mức liều sử dụng và bằng đường uống. - Nghiên cứu tác dụng bảo vệ gan trên mô hình gây tổn thương gan cấp bởi paracetamol, nghiên cứu đã cho thấy: cao methanol toàn phần Thủy bồn thảo liều 0,5 và 1g/kgTT chuột, có tác dụng bảo vệ gan trên mô hình gây tổn thương gan cấp bằng paracetamol, thể hiện thông qua khả năng làm giảm hoạt độ ALT ở cả 2 mức liều và AST ở mức liều 0,5g/kgTT. - Tác dụng bảo vệ gan của cao chiết methanol Thủy bồn thảo trên mô hình gây tổn thương gan mạn bằng paracetamol cũng được nghiên cứu trên 2 mức liều 0.5g và 1g/kgTT chuột và cũng cho kết quả là: cao chiết methanol toàn phần Thủy bồn thảo có tác dụng bảo vệ gan trên mô hình gây tổn thương gan mạn bằng paracetamol, thể hiện thông qua khả năng làm giảm hoạt độ ALT ở liều 0,5g/kgTT và AST ở mức liều 1g/kgTT. - Thử nghiệm đánh giá tác dụng gây độc trên tế bào ung thư Hela của 12 hợp chất ( SSH24, SSH9, SSH3, SSH4, SSH7, SSH2, SSH8, SSH13, SSH19, SSH21, SSH20, và  SSH22) cho thấy rằng: Ở nồng độ 200 µM, 12 hợp chất phân lập từ Thuỷ bồn thảo đều có tác dụng gây độc mạnh đối với tế bào HeLa, đạt ý nghĩa thống kê với p < 0,001 (tỷ lệ tế bào chết dao động khoảng 92,5% đến 100%). Ở nồng độ 100 µM, các hợp chất số 10, 14, 15, và 16 có tác dụng diệt tế bào Hela, với tỷ lệ tế bào chết lần lượt là 30%, 26%, 18% và 24%. Ở nồng độ 50 µM, cả 12 hợp chất đều chưa thể hiện tác dụng gây độc đối với tế bào Hela. Như vậy, 12 hợp chất phân lập từ Thuỷ bồn thảo đem thử đều có tác dụng diệt tế bào ung thư cổ tử cung Hela ở mức độ trung bình.

NCS đã có tổng số 04 công trình công bố liên quan đến luận án, trong đó có 03 công trình công bố trên các tạp chí quốc tế (Tạp chí Natural Products Research- thuộc danh mục tạp chí Q2) và 3 công trình đăng trên tạp chí chuyên ngành trong nước (tạp chí Dược liệu, tạp chí Dược học).

PGS. TS Nguyễn Thượng Dong, đại diện tập thể hướng dẫn của NCS cũng biểu dương về tinh thần học tập nghiên cứu, những nỗ lực vượt qua khó khăn trong suốt quá trình học và thực nghiệm của NCS. Lễ bảo vệ luận án tiến sĩ diễn ra trang trọng, kết thúc với 100% số phiếu đồng ý đề nghị Viện trưởng Viện Dược liệu công nhận học vị Tiến sĩ cho NCS Đoàn Xuân Đinh.

Kết thúc buổi lễ, NCS tặng hoa bày tỏ lòng biết ơn đối với cán bộ hướng dẫn khoa học, Hội đồng đánh giá luận án, và Viện Dược liệu. Đồng thời về phía Viện Dược liệu, PGS. TS Đỗ Thị Hà đã phát biểu cảm ơn các thầy cô trong Hội đồng đánh giá luận án đã làm việc vô cùng nghiêm túc, có những ý kiến đóng góp xác đáng để Nghiên cứu sinh hoàn thiện luận án trước khi nộp lưu tại Thư viện Quốc gia. PGS. TS Đỗ Thị Hà chúc mừng NCS Đoàn Xuân Đinh đã hoàn thành xuất sắc quá trình học tập, đạt được những kết quả mới đóng góp cho mã ngành Dược liệu – Dược học cổ truyền và động viên NCS tiếp tục cống hiến, phát triển cho công tác chuyên môn tại Viện Y học cổ truyền Quân đội.

​

(Nguồn tin: Viện Dược liệu)