Sáng thứ 7 ngày 21/10/2023, Viện Dược liệu tổ chức đánh giá luận án tiến sĩ cấp Viện cho Nghiên cứu sinh Nguyễn Việt Dũng, chuyên ngành Dược liệu – Dược học cổ truyền (mã số: 9720206) với tên đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm thực vật, thành phần hóa học và một số tác dụng sinh học của cây Ban lá dính – Hypericum sampsonii Hance, họ Ban (Hypericaceae)”. dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Nguyễn Duy Thuần và PGS.TS. Phạm Thị Vân Anh.
Thành phần tham dự buổi lễ có Hội đồng đánh giá luận án, đại diện Viện Dược liệu, phòng Khoa học và Đào tạo, Giám đốc Viện Y học cổ truyền Quân đội- cơ quan công tác của Nghiên cứu sinh, tập thể cán bộ hướng dẫn, gia đình, một số nghiên cứu sinh và cán bộ chuyên môn của Viện Dược liệu quan tâm đến dự.
Trong gần 30 phút trình bày tóm tắt các kết quả nghiên cứu thu được, NCS đã thể hiện được những nét nổi bật của luận án- Về thực vật học: Luận án là tài liệu đầu tiên tại Việt Nam mô tả chi tiết đặc điểm hình thái thực vật, vi phẫu thân, lá, rễ và bột thân, lá của cây ban lá dính – Hypericum sampsonii Hance, họ Ban (Hypericaceae). Về hóa học: Đã phân lập và xác định cấu trúc hóa học của 15 hợp chất từ phần trên mặt đất cây ban lá dính, trong đó: 05 hợp chất lần đầu tiên phân lập được từ cây ban lá dính – Hypericum sampsonii., (3,5,6-trihydroxy-1-methoxyxanthone, PetiolinF, Quercetin-3′-O-β-D-galactopyranosid, Quercetin-3-O-β-D-galactopyranosid, Cratoxyarborenone F). Về độc tính và hoạt tính sinh học: Kết quả nghiên cứu cho thấy cao chiết nước 3:1 chưa biểu hiện độc tính cấp ở liều 22,5 g DL khô/kg chưa biểu hiện độc tính cấp theo đường uống trên chuột nhắt trắng. 09 chất tinh khiết phân lập được (HSA1, HSA2, HSA4, HSA9, HSA13, HSA15, HSA16, HSA17 và HSA20) và cao chiết BLD1 có tác dụng chống oxy hóa ở nồng độ 100 μM. Trong đó chất HSA1 có hoạt tính chống oxi hóa tốt với IC50 = 35,48 ± 1,23 µM HSA2 IC50 87,10 ± 2,16 µM và cao chiết BLD1 93,33 ± 1,78 µg/mL. 03 chất tinh khiết HSA4, HSA9 và HSA20 có tác dụng ức chế sinh NO phụ thuộc nồng độ, nồng độ 100 µM mạnh hơn nồng độ 30 µM và ở nồng độ 10 µM không có tác dụng. Mẫu cao lỏng BLD1 chưa thể hiện hoạt tính ức chế NO ở các nồng độ 30 và 100 μg/mL. 08 chất tinh khiết HSA1, HSA2, HSA4, HSA9, HSA13, HSA16, HSA17 và HSA20 ức chế acethylcholinesterase rất yếu, chỉ có HSA15 ở nồng độ 50 µM và 200 µM và cao chiết BLD1 100 µg/ml và 500 µg/ml có hoạt tính ức chế enzym acetylcholinesterase với giá trị IC50 là 26,30 µM, thêm vào đó cao chiết BLD1 có IC50 là 19,95 µg/ml.Cao chiết BLD1 của cây Ban lá dính ở mức liều 10,8 gam DL/kg dùng liên tiếp trong 8 ngày có tác dụng cải thiện trí nhớ sau khi dùng scopolamine. Luận án cũng xác định cao chiết nước từ Ban lá dính với các mức liều 3,6 gam và 10,8 gam DL/kg thể trọng uống trong 10 ngày liên tục trên chuột nhắt trắng đều thể hiện có tác dụng chống oxy hóa.
Nghiên cứu sinh đã công bố 04 công trình liên khoa học liên quan đến luận án, trong đó có 01 công trình công bố quốc tế (trên tạp chí Natural Product Research) và 03 công trình đăng trên tạp chí chuyên ngành trong nước (Tạp chí Dược liệu, Tạp chí Y Dược học cổ truyền).
Hội đồng đánh giá Luận án tiến sĩ đạt yêu cầu theo quy chế của Bộ giáo dục và đào tạo và của Viện Dược liệu. Luận án có ý nghĩa khoa học, có độ tin cậy và có những đóng góp mới trong nghiên cứu về dược liệu Ban lá dính trồng tại Việt Nam. Tuy nhiên, hội đồng cũng đã đưa ra những điểm cần sửa chữa để nghiên cứu sinh có thể hoàn thiện hơn luận án của mình, trước khi nộp lại cho Thư viện Quốc gia.
PGS.TS. Nguyễn Duy Thuần là thầy hướng dẫn của nghiên cứu sinh Nguyễn Việt Dũng cũng ghi nhận sự kiên trì, nỗ lực học tập vượt qua những khó khăn trong suốt quá trình học tập nghiên cứu để hoàn thành luận án.
Lễ bảo vệ luận án tiến sĩ diễn ra trang trọng, kết thúc với 100% số phiếu đồng ý đề nghị Viện trưởng Viện Dược liệu công nhận học vị Tiến sĩ cho NCS Nguyễn Việt Dũng sau khi sửa chữa hoàn thiện luận án theo góp ý của Hội đồng và nộp lưu luận án tại thư viện Quốc gia.
Một số hình ảnh tại Buổi bảo vệ:
(Nguồn tin: Viện Dược liệu)