Tạp chí Dược liệu, tập 27, số 5/2022 (Trang 271 - 277)
ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG DƯỢC LIỆU NGŨ VỊ TỬ
THU TẠI VÙNG NÚI NGỌC LINH, VIỆT NAM
BẰNG PHƯƠNG PHÁP HPLC-DAD KẾT HỢP CHEMOMETRIC
Nguyễn Thị Lan Anh1, Nguyễn Minh Khởi2, Tạ Thị Thảo1, Nguyễn Thị Phương2,
Nguyễn Thị Hà Ly2,*
1Khoa Hóa học, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội;
2Viện Dược liệu
*Email: nguyenthihaly.chem@gmail.com
(Nhận bài ngày 10 tháng 8 năm 2022)
Tóm tắt
Chất lượng dược liệu ngũ vị tử thu tại vùng núi Ngọc Linh được đánh giá dựa trên phân tích hàm lượng ba hợp chất lignan chính gồm schisandrin, gomisin B và schisandrin A. Kết quả phân tích cho thấy, hàm lượng các lignan trong dược liệu ngũ vị tử đạt khoảng từ 0,197 - 0,291% đối với schisandrin, 0,203 - 0,275% đối với gomisin B và 0,101 - 0,142% đối với schisandrin A. Từ dữ liệu sắc ký vân tay HPLC-DAD của các mẫu ngũ vị tử, kết hợp với các phương pháp xử lý thống kê, tiến hành phân loại 40 mẫu dược liệu ngũ vị tử có nguồn gốc khác nhau (32 mẫu ngũ vị tử thu tại vùng núi Ngọc Linh, Kon Tum, Việt Nam và 8 mẫu ngũ vị tử có nguồn gốc từ Trung Quốc), kết quả phân loại bằng hai phương pháp PCA-DA và BNN đều cho thấy có sự phân nhóm tốt đối với các mẫu ngũ vị tử thu tại vùng núi Ngọc Linh. Kết quả đạt được chứng tỏ, việc áp dụng các phương pháp thống kê kết hợp dữ liệu hóa học là khả thi và có thể phát triển thành một bộ công cụ để kiểm tra nguồn gốc của mẫu ngũ vị tử.
Từ khóa: Ngũ vị tử, Schisandra sphenanthera, Lignan, HPLC-DAD, Đánh giá chất lượng, Chemometric.
Summary
Quality Evaluation of Schisandra sphenanthera Cultivated in Vietnam
by HPLC-DAD Method Combined Chemometrics
The quality of Schisandra sphenanthera samples collected in Ngoc Linh mountain was evaluated based on the content of three main lignan compounds, including schisandrin, gomisin B, and schisandrin A. The results showed that the content of three lignans in the S. sphenanthera fructus samples was 0.197 - 0.291% for schisandrin, 0.203 - 0.275% for gomisin B and 0.101 - 0.142% for schisandrin A. Based on the HPLC-DAD fingerprint chromatographic data and combined chemometrics, forty samples of S. sphenanthera fructus were classified. The results of PCA-DA and BNN methods showed good grouping for S. sphenanthera samples collected in Ngoc Linh mountain. These results indicated that the application of chemometrics combining chemical data is feasible and can be developed into a set of tools to check the origin of S. sphenanthera.
Keywords: Schisandra sphenanthera, Lignans, HPLC-DAD, Quality evaluation, Chemometrics.
(Nguồn tin: )