Tạp chí Dược liệu, tập 30, số 4/2025 (Trang 268 - 271)

NGHIÊN CỨU TÁC DỤNG LONG ĐỜM VÀ GIẢM HO

CỦA CÁT CÁNH DI THỰC TRÊN THỰC NGHIỆM

Lê Thị Xoan^1,*, Nguyễn Thị Phượng¹, Nguyễn Văn Hiệp¹, Phạm Thị Nguyệt Hằng¹,
Nguyễn Văn Tài¹, Nguyễn Thị Thu Trang¹, Nguyễn Hùng Sơn², Đào Văn Núi¹

1. Viện Dược liệu;
2. Viện Y học cổ truyền Quân đội;

*Email: xoanle@nimm.org.vn

Tóm tắt

Cát cánh (Platycodon grandiflorum (Jacq.) A.DC.) là dược liệu có nguồn gốc tại khu vực đông bắc Châu Á được dùng trong y học cổ truyền để chữa ho có đờm hôi, viêm đau cổ họng, tức ngực và hen suyễn. Cát cánh đã được nhập nội vào Việt Nam từ những năm 1960, nhưng nghiên cứu về tác dụng dược lý của cát cánh di thực còn rất hạn chế. Nghiên cứu này được tiến hành nhằm đánh giá tác dụng long đờm, giảm ho của cát cánh di thực trên mô hình động vật thực nghiệm. Cát cánh được trồng tại huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang. Tác dụng long đờm và giảm ho của cao chiết cồn rễ cát cánh được đánh giá qua phương pháp thoát dịch phenol đỏ qua khí quản và gây ho bằng amoniac ở chuột nhắt trắng. Kết quả cho thấy, cao chiết cồn cát cánh ở mức liều 0,62 và 1,24 g/kg làm tăng tiết đờm rõ rệt trên chuột nhắt trắng, tương đương với đối chứng dương acetylcystein liều 200 mg/kg. Cao chiết cát cánh ở các mức liều này không có ảnh hưởng đáng kể đến tiềm thời ho cũng như số cơn ho trên chuột. Tóm lại, cao chiết cồn cát cánh di thực với cả 2 mức liều là 0,62 và 1,24 g/kg có tác dụng tăng tiết đờm rõ rệt trên chuột nhắt trắng nhưng không có tác dụng giảm ho trên chuột.

Từ khóa: Cát cánh di thực, Platycodon grandiflorum, Tác dụng long đờm, Tác dụng giảm ho.

Summary

Study on the Expectorant and Antitussive Effects of Platycodon grandiflorum Cultivated in Vietnam
in Experimental Models

Platycodon grandiflorum (Jacq.) A. DC. is a medicinal herb native to the northeastern region of Asia, traditionally used in medicine to treat productive cough, sore throat, chest tightness, and asthma. P. grandiflorum was acclimated into Vietnam in the 1960s, but research on the pharmacological effects of this cultivated species is still limited. This study was conducted to evaluate the expectorant and antitussive effects of cultivated P. grandiflorum in experimental animal models. The root of P. grandiflorum grown in Na Hang district, Tuyen Quang Province was used in this study. The expectorant and antitussive effects of the alcohol extract of P. grandiflorum were evaluated using the tracheal phenol red drainage method and the ammonia-induced cough method in mice. The results showed that the alcohol extract of P. grandiflorum at doses of 0.62 and 1.24 g/kg significantly increased mucus secretion in mice, similar to the positive control acetylcysteine at a dose of 200 mg/kg. However, the extract at these doses did not significantly affect the latency or the frequency of cough in the mice. In conclusion, the alcohol extract of P. grandiflorum exhibited expectorant effect but failed to relieve cough in mice.

Keywords: Platycodon grandiflorum, Expectorant effect, Antitussive effect.

(Nguồn tin: Viện Dược liệu)