Sáng ngày 03/07/2023, Viện Dược liệu tổ chức đánh giá luận án tiến sĩ cấp Viện cho Nghiên cứu sinh Hoàng Thái Hòa, chuyên ngành Dược liệu – Dược học cổ truyền (mã số: 9720206) với tên đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm thực vật, thành phần hóa học và một số tác dụng sinh học của cây Tầm bóp (Physalis angulata L.), họ Cà (Solanaceae)”. dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Trần Thị Oanh và PGS.TS. Nguyễn Thượng Dong.

Thành phần tham dự buổi lễ có Hội đồng đánh giá luận án, đại diện Viện Dược liệu, phòng Khoa học và Đào tạo, đại diện cơ quan làm việc của Nghiên cứu sinh, Chuyên viên của Trung tâm di sản các nhà khoa học Việt Nam, gia đình, một số nghiên cứu sinh và cán bộ chuyên môn của Viện Dược liệu quan tâm đến dự.

Trong gần 30 phút trình bày tóm tắt các kết quả nghiên cứu thu được, NCS đã thể hiện được những nét nổi bật của luận án: -  Về thực vật học: - Đã bổ sung dẫn liệu Đã mô tả, phân tích đặc điểm hình thái thực vật, giải phẫu thân, lá và xác định được đặc điểm bột dược liệu lá, thân Tầm bóp.  - Về hóa học: - Đã xác định được các nhóm chất trong cây Tầm bóp bao gồm: flavonoid, caroten, alcanoid, saponin, coumarin, tannin, acid hữu cơ, đường khử, acid amin, chất béo,  polysaccharid. - Đã phân lập và xác định được cấu trúc của 15 hợp chất trong đó có 3 hợp chất phenolic (PA1 - PA3), 5 flavonoid (PA4 - PA8), 2 sterol (PA9 - PA10), 4 withanolid (PA11 - PA14) và 1 triterpen (PA15). Trong số đó, 2 hợp chất PA7 và PA12 lần đầu tiên công bố từ loài thực vật này. - Về tác dụng sinh học: Đã chứng minh cao chiết EtOH 96% liều 0,9 g/kg có tác dụng chống viêm cấp trên mô hình gây viêm cấp bằng carrageenan, thể hiện tác dụng ức chế phù bàn chân chuột trên chuột cống trắng tại thời điểm 4 h và 6 h sau khi gây viêm bằng carrageenan. Đã chứng minh cao ethyl acetat (TBE, 20 μg/ml) và hợp chất physalindicanol (10 μM) của Tầm bóp ức chế mạnh nhất sự sản sinh PGE2, NO, IL-1β và giảm hoạt tính của NF-ƙB trong đại thực bào RAW 246.7 gây kích thích viêm bằng LPS trong số các mẫu thử nghiệm. Cao chiết EtOH 96% liều 0,6 và 1,8 g/kg thể hiện tác dụng làm giảm số cơn quặn đau so với lô chứng từ 5 phút đầu đến phút 30. Cao TBE (50 μg/mL) tăng biểu hiện p-ACC và p-AMPK mạnh nhất so với các mẫu thử khác. Đối với thử nghiệm trên mức độ biểu hiện p-AMPK, hợp chất physalin D (10 μM) thể hiện tác dụng mạnh nhất tiếp theo là đến hợp chất physalindicanol A và -B. Physalindicanol B và physalin D (10 μM) đều thể hiện khả năng ức chế mạnh biểu hiện của gen FAS và SREBP-1c phụ thuộc theo nồng độ ở cùng điều kiện nồng độ glucose cao 30 mM. Ở 3 mức liều 1, 3, và 10 μM cả 2 hợp chất này đều có tác dụng ức chế sự tích tụ lipid phụ thuộc nồng độ so với lô chỉ ủ với glucose nồng độ cao. -  Đã chứng minh cao chiết EtOH 96% và 2 cao phân đoạn n-hexan, EtOAc có tác dụng gây độc mạnh trên một số dòng tế bào nghiên cứu, bao gồm 4T1, SNU-1, Hep3B, NTERA-2, LLC và HEK293A với giá trị IC50 3,81-13,44 μg/ml. - Một số hợp chất phân lập được bao gồm physalindicanol A, physalindicanol B và physalin D có tác dụng gây độc mạnh trên 2 dòng tế bào 4T1 và SNU-1 với giá trị IC50 từ 1-3 μM.

Nghiên cứu sinh đã công bố 05 công trình liên khoa học liên quan đến luận án, trong đó có 01 công trình công bố quốc tế (trên tạp chí Natural Product Sciences) và 04 công trình đăng trên tạp chí chuyên ngành trong nước (Tạp chí Dược liệu, Tạp chí Dược học).

Hội đồng đánh giá Luận án tiến sĩ đạt yêu cầu theo quy chế của Bộ giáo dục và đào tạo và của Viện Dược liệu. Luận án có ý nghĩa khoa học, sử dụng các phương pháp thường quy có độ tin cậy và có những đóng góp mới trong nghiên cứu về dược liệu Tầm bóp. Tuy nhiên, hội đồng cũng đã đưa ra những điểm cần sửa chữa để nghiên cứu sinh có thể hoàn thiện hơn bản luận án trước khi nộp lưu tại các Thư viện.

PGS.TS. Trần Thị Oanh, là cán bộ hướng dẫn của nghiên cứu sinh Hoàng Thái Hòa cũng ghi nhận sự kiên trì, nỗ lực học tập vượt qua những khó khăn trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu đặc biệt trong 2 năm chống dịch Covid 2020 và 2021 để đạt được những kết quả của luận án.

Lễ bảo vệ luận án tiến sĩ diễn ra trang trọng, kết thúc với 100% số phiếu đồng ý đề nghị Viện trưởng Viện Dược liệu công nhận học vị Tiến sĩ cho NCS Hoàng Thái Hòa sau khi sửa chữa hoàn thiện luận án theo góp ý của Hội đồng và nộp lưu luận án tại thư viện Quốc gia.

(Nguồn tin: Viện Dược liệu)