Tạp chí Dược liệu, tập 28, số 5/2023 (Trang 313 - 319)

ĐIỀU TRA THÀNH PHẦN LOÀI CÂY THUỐC

DỰA TRÊN TRI THỨC BẢN ĐỊA CỦA CỘNG ĐỒNG DÂN TỘC MƯỜNG

TẠI HUYỆN TÂN LẠC, TỈNH HÒA BÌNH

Tô Minh Tứ, Nguyễn Xuân Nam, Trần Văn Lộc, Nguyễn Thị Thúy, Trịnh Thị Nga,

Đặng Việt Cường, Nguyễn Văn Khiêm*

Viện Dược liệu

*Email: ngvankhiem@yahoo.com

(Nhận bài ngày 14 tháng 02 năm 2023)

Tóm tắt

Kết quả điều tra tri thức bản địa của dân tộc Mường tại huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình đã ghi nhận được 176 loài thuộc 158 chi, 78 họ của 5 ngành thực vật bậc cao có mạch, trong đó, ngành Ngọc lan đa dạng nhất, chiếm 94,32% tổng số loài. Dạng thân gồm 6 nhóm và nhóm thực vật thân thảo chiếm ưu thế với 74 loài, chiếm 42,05%. Môi trường của các loài cây thuốc chủ yếu ở trong rừng và dưới tán với 75 loài, chiếm tỉ lệ 42,61%. Các bộ phận được sử dụng để làm thuốc bao gồm: lá (91 loài) là bộ phận sử dụng nhiều và thông dụng nhất, thân (89 loài), thân rễ và rễ (24 loài). Các loài cây thuốc được dân tộc Mường sử dụng khác nhau để điều trị 16 nhóm bệnh khác nhau, trong đó cây thuốc chữa bệnh thận và đường tiết niệu chiếm tỉ lệ cao nhất với 23,30% (41 loài). Nghiên cứu đã xác định có 12 loài, chiếm 6,82% tổng số loài cây thuốc thu được có nguy cơ bị đe dọa được ghi trong Sách đỏ Việt Nam (2007), Danh lục đỏ cây thuốc Việt Nam (2019) và Nghị định 84/2021/NĐ-CP.

Từ khóa: Cây thuốc, Tri thức bản địa, Dân tộc Mường, Tân Lạc.

Summary

Species Composition of Medicinal Plants Based on Indigenous Knowledge of the Muong Ethnic Communities

in Tan Lac District, Hoa Binh Province

The results recorded 176 species belonging to 158 genera, 78 families of divisions of vascular plant. The stem form is divided into six groups, and herbaceous plants predominate with 74 species, accounting for 42.05%. The habitat of medicinal plant species is mainly in the forest with 75 species, accounting for 42.61%. Using parts to make medicine includes: leaves are the most commonly used and used part with 91 species, stems with 89 species, rhizomes and roots with 24 species. Various species of medicinal plants are used by the Muong ethnic group to treat 16 various groups of diseases, in which medicinal plants for kidney and urinary tract diseases account for the highest proportion with 23.30% (41 species). The research identified 12 species in the study area, accounting for 6.82% of the total number of species of medicinal plants that are at risk of being threatened, recorded in the Vietnam Red Book (2007), the Red List of Medicinal Plants in Vietnam (2019) and Decree 84/2021/ND-CP.

Keywords: Medicinal plants, indigenous knowledge, Muong ethnic communities, Tan Lac.

(Nguồn tin: )